Akkoorden

Een akkoord is een samenklank van tonen en bevat minstens een grondtoon, een terts en een kwint. (Een power-chord is daarom geen akkoord maar wel een samenklank.) Met een gitaar kunnen drie-, vier-, vijf- en zesklank akkoorden worden gespeeld. Een drieklank bevat drie verschillende tonen die een of meer keren in het akkoord voorkomen. Dit geldt ook voor de vier- en vijfklank maar omdat een normale gitaar slechts zes snaren heeft zijn deze bij de zesklank allemaal verschillend. Bij het samenstellen van een akkoord wordt altijd vanuit een majeur toonladder gewerkt. Voor de beschrijving van de akkoorden wordt de toonladder van majeur C gebruikt, omdat deze geen kruizen of mollen bevat. De besproken principes gelden natuurlijk ook voor de andere majeur toonladders. In sommige samenklanken kunnen meerdere tonen de grondtoon zijn. Deze akkoorden passen dus in meerdere toonladders maar slecht de vorm met de C grondtoon wordt besproken. De naam van een akkoord is een samenstelling van de letter van de grondtoon en kenmerken die de afstand van de overige tonen t.o.v. de grondtoon beschrijft. De meest voorkomende akkoorden hebben een eenvoudige naamsamenstelling. Op deze pagina zijn bewust geen akkoordgreep diagrammen weergegeven. Als alle akkoorden op deze pagina in alle toonaarden en omkeringen worden uitgewerkt ontstaan meer dan 5000 akkoordgrepen. Met behulp van de methode die beschreven is op de pagina Akkoordgrepen, is het samenstellen van akkoordgrepen niet moeilijk.

Drieklanken

De kleinste gedaante van een akkoord is een drieklank en bevat een grondtoon, terts en kwint. De grondtoon staat vast maar de terts en de kwint kunnen worden vergroot of verkleind. Een aantal combinaties ontbreken omdat deze "vals" klinken en dus niet bruikbaar zijn.

C	Het C majeur of C groot akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, grote terts E en reine kwint G. Het heeft de eenvoudigste naam. Afhankelijk van de toonladder kan een kruis of mol onderdeel van deze naam zijn.
Cm	Het C mineur of C klein akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, kleine terts Es en reine kwint G. Het heeft een m in de naam wat altijd voor een kleine terts staat. I.p.v. m wordt ook wel een lang minteken gebruikt.
C-5	Het C hard verminderd akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, grote terts E en verminderde kwint Ges. Het -5 in de naam staat voor de verminderde kwint.
C+	Het C overmatig akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, grote terts E en overmatige kwint Gis. Het is een repeterend akkoord omdat elke toon in het akkoord de grondtoon kan zijn. De tonen vormen een driehoek in de kwintencirkel. D.w.z.: C+ heeft dezelfde tonen als E+ en Gis+. Het akkoord kan met de zelfde greep om de vier posities worden gespeeld. De + in de naam staat voor de overmatige kwint. I.p.v. de + wordt ook wel aug gebruikt.
Cdim	Het C verminderd akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, kleine terts Es en verminderde kwint Ges. Het dim in de naam staat voor de combinatie van kleine terts en de verminderde kwint. I.p.v. dim wordt ook wel m-5 of een lang is-teken gebruikt.
Csus2	Het C verminderde terts akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, verminderde terts D en reine kwint G. Het sus2 in de naam staat voor de verminderde terts Eses die enharmonisch gelijk is aan een grote seconde D. Door het verminderen van de terts is het akkoord neutraal en behoort het niet tot een toongeslacht.
Csus	Het C sus akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, overmatige terts F en reine kwint G. Het sus in de naam staat voor de overmatige terts Eis die enharmonisch gelijk is aan de kwart F. Door de overmatige terts is het akkoord neutraal en behoort het niet tot een toongeslacht. I.p.v. sus wordt ook wel sus4 gebruikt. De overmatige terts ( enharmonisch gelijk aan de kwart ) in dit akkoord wil oplossen in de grote terts. B.v.: C sus wil oplossen in C.

Vierklanken

Als aan de drieklank een sext of septiem wordt toegevoegd ontstaat een vierklank.

C6	Het C sext akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, grote terts E, reine kwint G en grote sext A. Het sext akkoord is een inversie van het m7 akkoord met de grondtoon die in de kwintencirkel een afstand van drie kwinten heeft. B.v.: C6 is de inversie van Am7.
Cm6	Het C kleine sext akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, kleine terts Es, reine kwint G en grote sext A.
C^O	Het C verminderd septiem is samengesteld uit reine grondtoon C, kleine terts Es, verminderde kwint Ges en verminderd septiem A. Een verminderd septiem Beses is enharmonisch gelijk aan een grote sext A. Het is een repeterend akkoord omdat elke toon in het akkoord de grondtoon kan zijn. De tonen vormen een vierkant in de kwintencirkel. D.w.z.: C^O heeft dezelfde tonen als Es^O, Ges^O en A^O. Het akkoord kan met de zelfde greep om de drie posities worden gespeeld.I.p.v. ^O wordt ook wel dim7 gebruikt. Dit akkoord wordt vaak verward met de drieklank dim.
C7	Het C dominant septiem akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, grote terts E, reine kwint G en kleine septiem Bes. Dit septiem akkoord wordt meestal voor het dominant akkoord gebruikt omdat de terts hiervan wil oplossen in de tonica. De grote terts in het dominant akkoord is de leidtoon naar de tonica. Het septiem geeft extra spanning aan deze functie. B.v.: C7 wil oplossen in F.
Cm7	Het C mineur septiem of C kleine septiem akkoord is samengesteld uit grondtoon C, terts Es en kwint G en septiem Bes. De grondtoon en de kwint zijn rein en de terts en het septiem zijn klein.
Cm7-5	Het C half verminderd septiem akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, kleine terts Es, verminderde kwint Ges en kleine septiem Bes.
C7sus	Het C septiem sus akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, overmatige terts F, reine kwint G en kleine septiem Bes. Door de overmatige terts Eis die enharmonsch gelijk is aan de kwart F, is het akkoord neutraal en behoort het niet tot een toongeslacht. I.p.v. 7sus wordt ook wel 7sus4 gebruikt. De overmatige terts ( enharmonisch gelijk aan de kwart ) in dit akkoord wil oplossen in de grote terts. B.v.: C7sus wil oplossen in C7.
C7-5	Het C hard verminderd septiem akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, grote terts E en verminderde kwint Ges en kleine septiem Bes. Het is een onregelmatig repeterend akkoord omdat niet elke toon in het akkoord de grondtoon kan zijn. D.w.z.: C7-5 heeft dezelfde tonen als Fis7-5. Het akkoord kan met de zelfde greep om de zes posities worden gespeeld. Elk 7-5 akkoord heeft slechts een vervangend akkoord en deze staan tegenover elkaar in de kwintencirkel.
C7+5	Het C overmatig dominant akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, grote terts E en overmatige kwint Gis en kleine septiem Bes. I.p.v. de 7+5 wordt ook wel 7aug gebruikt.
Cmaj7	Het C majeur septiem of C grote septiem akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, grote terts E en reine kwint G grote septiem B. I.p.v. maj7 wordt ook wel een een driehoekje (delta) met een 7 gebruikt. Het akkoord roept een melancholisch of romantisch gevoel op.
Cm#7	Het C mineur majeur septiem of C klein grote septiem akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, kleine terts Es en reine kwint G en grote septiem B.

Vijfklanken

Als de vierklank wordt uitgebreid met een none ontstaat een vijfklank.

C6/7	Het C septiem sext akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, grote terts E, reine kwint G, grote sext A en kleine septiem Bes.
C7-9	Het C septiem verminderde none akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, grote terts E, reine kwint G, kleine septiem Bes en verminderde none Des.
C7+9	Het C septiem overmatige none akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, grote terts E, reine kwint G, kleine septiem Bes en overmatige none Dis. I.p.v. 7+9 wordt ook wel 7#9 of 7-10 gebruikt.
C9	Het C none akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, grote terts E, reine kwint G, kleine septiem Bes en grote none D. Een none akkoord bevat altijd een klein septiem.
Cm9	Het C kleine none akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, kleine terts Es, reine kwint G, kleine septiem Bes en grote none D.
C6/9	Het C none sext akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, grote terts E, reine kwint G, grote sext A en grote none D. De sext verdringt het kleine septiem.
Cm6/9	Het C kleine none sext akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, kleine terts Es, reine kwint G, grote sext A en grote none D. De sext verdringt het kleine septiem.
C9-5	Het C none verminderde kwint akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, grote terts E, verminderde kwint Ges, kleine septiem Bes en grote none D.
C9+5	Het C none overmatige kwint akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, grote terts E, overmatige kwint Gis, kleine septiem Bes en grote none D.
Cmaj9	Het C majeur none of C grote none akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, grote terts E, reine kwint G, grote septiem B en grote none D.

Zesklanken

Als de vijfklank wordt uitgebreid met een undecime of terts-decime ontstaat een zesklank. Het undecime is enharmonisch gelijk aan een kwart en het terts-decime is enharmonisch gelijk aan een sext.

C11	Het C undecime akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, grote terts E, reine kwint G, klein septiem Bes, grote none D en rein undecime F.
Cm11	Het C kleine undecime akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, kleine terts Es, reine kwint G, klein septiem Bes, grote none D en reine undecime F.
C9#11	Het C none overmatig undecime akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, grote terts E, reine kwint G, klein septiem Bes, grote none D en overmatige undecime Fis.
C13	Het C terts-decime akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, grote terts E, reine kwint G, klein septiem Bes, grote none D en grote terts-decime A.
C13-9	Het C terts-decime kleine none akkoord is samengesteld uit reine grondtoon C, grote terts E, reine kwint G, klein septiem Bes, kleine none Des en grote terts-decime A.

Onvolledige akkoorden en "Power-chords"

Het is soms wenselijk om niet alle klanken van een akkoord te spelen. In de naamgeving van zo'n akkoord wordt dan no geschreven voor de klank die niet gespeeld mag worden. Bv.: Als de kwint in het C akkoord moet ontbreken is de naamgeving Cno5. Als je akkoorden speelt over een vervormde of overstuurde versterker, gaan de verschillende klanken van het akkoord met elkaar interfereren. Hierdoor ontstaat een ruisachtige brei van geluid. Door alleen de grondtoon en de terts te spelen zorgt de kunstmatig opgewekte harmonische interferentie ervoor dat het lijkt of de kwint wel wordt gespeeld. Zo'n onvolledig akkoord wordt een power-chord genoemd. Heel vaak worden power-chords gespeeld waarin de terts ontbreekt. Deze hebben een 5 in de naamgeving zoals C5, waarmee hetzelfde wordt bedoeld als Cno3. Door het ontbreken van de terts is het akkoord neutraal en behoort het niet tot een toongeslacht. Als een bassist akkoorden speelt, ontbreekt meestal de terts of de kwint.

Lees verder...